Türkçe
English
Deutsch
Plastikler, kullanım alanına göre mühendislik plastikleri ve ticari plastikler olarak iki ana grupta ele alınabilir. Tüm bu plastikler, moleküller arası kuvvetler yoluyla bağlantılarını koruyan polimer adı verilen molekül zincirlerinden meydana gelir. Termoplastikler, polimerlerin eritilmesi ve yüksek basınçta çelik ve alüminyum kalıplara enjekte edilmesiyle elde edilir.
Standart plastikler ile yüksek sıcaklıktaki plastikler arsında köprü niteliği taşıyan mühendislik termoplastikleri, PVC gibi ticari plastiklerden daha yüksek mekanik dayanıma ve ısıl dirence sahip olsalar da, yüksek sıcaklıktaki plastikler kadar karmaşık değildir. Aynı zamanda üretimi daha düşük maliyetlidir.
Geniş bir yelpazede ele alabileceğimiz mühendislik plastikleri, mekanik stresin, çeşitli çalışma sıcaklıklarının ve zorlu fiziksel ortamların mevcut olduğu durumlarda, uzun süreler boyunca istenilen performansı sağlamak üzere imal edilmektedir.
Mühendislik plastikleri, kimyasal direnç ve düşük sürtünme gerektiren uygulamalarda kullanılmaktadır. Polibütilen Tereftalat (PBT) gibi malzemeler, farklı özelliklerinden dolayı bağlantı şeritlerinde, valf parçalarında ve ev eşyalarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Termal deformasyon direnci, sertlik ve yüksek mukavemet özelliği olan plastikler grubudur. Polietereterketon (PEEK) rulmanlar, pompalar ve kablo izolasyonu için de kullanılır. Ayrıca Polietilen Tereftalat (PET) otomotiv, elektronik, mekanik ve gıda endüstrilerinde kullanılmaktadır.
Asetal olarak da bilinen polioksimetilen (POM), genellikle karmaşık özel plastik kreasyonlar oluşturmak için kullanılan bir plastiktir. Yüksek performanslı mühendislik plastikleri grubuna dahil edilebilir. Yarı kristal bir mühendislik plastiğidir. Avantajları ise şu şekilde sıralanabilir:
Düşük sıcaklıklarda test edildiğinde, katı sürünme direncini ve darbe dayanımını koruduğu ve kolayca işlenebilir olduğu gösterilmiştir. Genellikle elektrikli parçalarda kullanılır.
Polietilen tereftalat, yüzey kalitesi, boyutsal doğruluk ve karmaşık tasarımlar gerektiren projeler için ideal şeffaf bir plastiktir.
POM ile karşılaştırıldığında, sonuçlar PET'in çok daha düşük miktarda nemi emdiğini ve mükemmel kayma davranışına sahip olduğunu gösteriyor. PET, asitlere karşı iyi bir kimyasal dirence sahiptir. Farklı sıcaklık ve boyutlarda işlevini korur. Bu nedenle, genellikle yiyecek ve içecek endüstrisinde (tüketim ürünleri) kullanılır.
Polibütilen tereftalat, kristalli, yüksek moleküler ağırlıklı bir polimerdir. Termal deformasyon direnci, mukavemeti ve boyutsal kararlılığı ile adından bahsettirir. PET ile kıyaslandığında, düşük sıcaklıklarda darbe dayanımının üstün olduğunu söyleyebiliriz.
PBT'nin diğer avantajları şunlardır:
Klor ve kostik temizleme solüsyonları ile test edildiğinde üstün direnç gösterir. Bu nedenle konaklama endüstrisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Aynı zamanda çok düşük bir nem emme oranına ve çok düşük bir termal genleşme katsayısına sahiptir. Genellikle otomotiv bileşenlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Poliamid plastik daha yaygın olarak naylon olarak bilinir. En popüler mühendislik plastiklerinden biridir ve çeşitli ürünlerde bulunur. Yağa karşı yüksek direnci nedeniyle genellikle otomotiv ve endüstriyel endüstrilerde tercih edilir.
Poliamidin diğer avantajları şunlardır:
Poliamidin bir dezavantajı ise diğer mühendislik plastiklerine kıyasla daha yüksek nem emme oranına sahip olmasıdır. Tekstil ve benzeri imalat endüstrilerinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
ABS genellikle standart endüstriyel plastikler ile mühendislik plastikleri arasında yer alan plastik olarak kabul edilir. Opak bir plastiktir, gama, x-ışınları ve çoğu kimyasala dayanıklıdır.
ABS'nin avantajları şunlardır:
Yüksek düzeyde işlenebilirlik ile üretmenin nispeten ucuz olduğu varsayılmaktadır. ABS, genellikle LEGO parçaları ve pişirme aletleri gibi ev eşyaları için kullanılır.
Ticari plastikler, tek kullanımlık olarak tasarlanmış ürün ve nesnelerin seri üretiminde çok çeşitli endüstrilerde kullanılmaktadır. Emtia plastiklerinin örnekleri arasında; bidonlar, plastik şişeler, plastik poşetler, plastik kaplar ve ambalaj malzemeleri bulunur. Ayrıca ürün kılıfları, çocuk oyuncakları ve telekomünikasyon ürünleri dahil olmak üzere birçok seri üretim kaleminde kullanılmaktadır.
Ticari plastikler diğer alternatiflere göre daha uygun maliyetlidir ve malzemenin mekanik özelliklerinin üretilen ürünlerin işlevleri ve performansı üzerinde olumsuz bir etki göstermeyecek durumlarda kullanılır.
Ticari plastiklerin geniş uygulama alanına sahip birçok türü vardır.
